About / Περί του ιστολογίου

Η Ρώμη διώκει τους χριστιανούς

Καλώς ήρθατε στο ιστολόγιο
Αγία Γραφή και πρωτοχριστιανισμός

Όπως δηλώνει ο τίτλος και ο υπότιτλος του ιστολογίου, η θεματολογία του εστιάζεται στην Αγία Γραφή και στην ιστορία της χριστιανικής εκκλησίας κατά τους πρώτους αιώνες της ύπαρξής της.

Αφορμή για τη δημιουργία του ιστολογίου ήταν η διαπίστωση πως στην ελληνική επιστημονική βιβλιογραφία ορισμένα βασικά βιβλικά και πατρολογικά θέματα είτε αποφεύγονται είτε δεν παρουσιάζονται με τη δέουσα σαφήνεια όταν αυτά μπορεί να φέρουν σε σύγκρουση τους επιστήμονες-συγγραφείς με τις παραδοσιακές θέσεις ή και το εγχώριο θρησκευτικό κατεστημένο. Ο υπότιτλος «Διεθνής βιβλιογραφία για Έλληνες αναγνώστες» επισημαίνει ακριβώς αυτή την πτυχή, ότι γίνεται προσπάθεια να παρουσιαστούν θέσεις που ακούγονται συχνά διεθνώς, πολλές φορές και από Ορθόδοξους επιστήμονες, αλλά δύσκολα φτάνουν στον μέσο Έλληνα μελετητή της Βίβλου και της ιστορίας του χριστιανισμού, ακόμα και στον φοιτητή θεολογίας.

Επίσης, τα πιο πρόσφατα χρόνια δημοσιεύονται άρθρα που ασχολούνται με την αξία της Αγίας Γραφής και για τον άνθρωπο αλλά και για την ιστορία του πολιτισμού και απευθύνονται σε ένα πιο ευρύ αναγνωστικό κοινό, ακόμα και σε άθεους.

Δεδομένης της ανωνυμίας του γράφοντος αλλά και της μεγάλης προκατάληψης πολλών θρησκευόμενων αναγνωστών απέναντι σε οτιδήποτε μοιάζει να διαταράσσει τις παραδοσιακές απόψεις, το κύρος των άρθρων βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στις παραπομπές τους τόσο στις πρωτότυπες πηγές όσο και σε έργα επιστημόνων οι οποίοι είναι αναγνωρισμένοι στην Ελλάδα ή διεθνώς.

Για τη διευκόλυνση των Ελλήνων αναγνωστών, τα παραθέματα των ξενόγλωσσων έργων (συνήθως από τα Αγγλικά) είναι μεταφρασμένα στα Ελληνικά και, όποτε υπάρχει η δυνατότητα, συνοδεύονται από σύνδεσμο με το πρωτότυπο κείμενο. Επίσης, υπάρχουν ορισμένοι υπερσύνδεσμοι σε λέξεις-κλειδιά των άρθρων, οι οποίοι στέλνουν τον αναγνώστη σε ιστοσελίδες με επιπρόσθετες πληροφορίες, κατά προτεραιότητα στα Ελληνικά.

Τα επιχειρήματα και οι θέσεις που παρουσιάζονται στο παρόν ιστολόγιο είναι ελεγμένα με μεγάλη υπευθυνότητα και εμβριθή μελέτη, ωστόσο θα ήμουν το λιγότερο αφελής αν διεκδικούσα το αλάθητο. Όσοι αναγνώστες τύχει να διαφωνήσουν με τα περιεχόμενα των άρθρων είναι ευπρόσδεκτοι να εκφράσουν ελεύθερα τις αντιρρήσεις ή τις απορίες τους, και θα εκτιμηθούν ιδιαίτερα οι αντιρρήσεις που είναι καλά τεκμηριωμένες.

Από την άλλη μεριά, όπως είναι λογικό, μηνύματα που περιέχουν ύβρεις ή απειλές δεν θα δημοσιεύονται, και σε καμία περίπτωση δεν θα επιτρέπονται οι διαπληκτισμοί μεταξύ των σχολιαστών. Επίσης, δεν θα δημοσιεύονται σχόλια που είναι άσχετα με τη θεματολογία των δημοσιευμένων άρθρων. Η εφαρμογή αυστηρής πολιτικής όσον αφορά τα σχόλια εξοικονομεί τον πολύτιμο χρόνο όλων αυτών που αγαπούν τη γνώση—και όχι τους καβγάδες—και εξυπηρετεί τον αποκλειστικό σκοπό της δυνατότητας ανάρτησης σχολίων σε αυτό το ιστολόγιο, δηλαδή την αποσαφήνιση ή διόρθωση των δημοσιευμένων πληροφοριών.

Σε περίπτωση που κάποιος θελήσει να επικοινωνήσει μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, η  διεύθυνση του ιστολογίου είναι earlychristiandoctrine@gmail.com.

Τέλος, είναι κατάλληλο να επισημάνω ότι το παρόν ιστολόγιο ούτε εκπροσωπεί ούτε σχετίζεται με κάποια εκκλησία ή θρησκευτική ομάδα. Αποτελεί αποκλειστικά μια προσωπική κατάθεση σκέψεων και πληροφοριών, και η επιστημονική βιβλιογραφία που χρησιμοποιείται προέρχεται από συγγραφείς διαφόρων πεποιθήσεων.

Με εκτίμηση,

Φιλίστωρ

Η Ρώμη χρηματοδοτεί τους χριστιανούς

24 σκέψεις σχετικά με το “About / Περί του ιστολογίου

    • Αγαπητή Φωτεινή, ευχαριστώ για το καλό σας σχόλιο. Δεν αισθάνομαι ότι κάνω κάτι ιδιαίτερο. Απλώς ήθελα να μοιραστώ κάποια πράγματα που γνωρίζω, όσο μου το επιτρέπει ο χρόνος μου, και να εκφράσω κάπως παραγωγικά και ωφέλιμα το χόμπι μου να γράφω. Έχω επίγνωση ότι η αληθινή χριστιανοσύνη είναι πρωτίστως στην πράξη και όχι στη θεωρία, και αγωνίζομαι να τα καταφέρνω κυρίως εκεί.

  1. Θα επανελθω οταν βρω χρονο να μελετησω καλυτερα τα κειμενα σου…
    Αυτο που μου εκανε εντυπωση και θελω να ψαξω περισσοτερο, αλλα πες μου κι εσυ την άποψη σου, ειναι το οτι (ετσι τουλαχιστο καταλαβαινω να υποστηριζεις) οτι η εννοια του «Λογου» που χρησιμοποιει ο Ιωαννης στο 4ο ευαγγελιο ΔΕΝ ειναι ο «Λογος» του Φιλωνα…..
    Που το στηριζεις αυτο? Υπαρχουν εργασιες?

    Ευχαριστω.
    Δημητριος

    • Ευχαριστώ για την ερώτηση, αγαπητέ Δημήτριε. Ξεκίνησα να σου γράφω την απάντηση, αλλά επειδή άρχισε να παίρνει έκταση, και θεωρώ ότι είναι αρκετά ενδιαφέρον θέμα, θα την αναρτήσω ως άρθρο. Πιστεύω ότι μέχρι την Κυριακή θα είναι έτοιμο, αν όχι νωρίτερα. Το θέμα το θίγει ο Χρήστος Καρακόλης στον συλλογικό τόμο Ο Θεός της Βίβλου και ο Θεός των φιλοσόφων (Άρτος Ζωής, 2012), υπό τον τίτλο «Εν αρχή ην ο Λόγος… Το αποκλειστικά παλαιοδιαθηκικό υπόβαθρο, η μετεξέλιξη και η θεολογική σημασία του όρου “Λόγος” στο Κατά Ιωάννην Ευαγγέλιο», σελ. 140-62, 205-6, 214-217. Στη σελίδα 216 συγκεκριμένα αναφέρει:

      [Ο Φίλων είναι] μια πολύ σημαντική και κομβική μορφή. Θα έλεγε κανείς ότι υπάρχουν δύο παρακλάδια στην εξέλιξη της έννοιας του Λόγου μέσα στη Βίβλο, τα οποία φτάνουν στο τέρμα τους-σε ένα προσωρινό τέρμα-τον 1ο αιώνα. Το ένα παρακλάδι καταλήγει στον Φίλωνα και το άλλο στον Ιωάννη. Αργότερα θα αξιοποιηθούν αυτά από τον Ωριγένη και τους Αλεξανδρινούς, καθώς και από τους απολογητές Πατέρες με την περί Λόγου διδασκαλία τους κ.ο.κ. Αλλά σε αυτή τη φάση, τον 1ο αιώνα, ο Ιωάννης, κατά τη γνώμη μου, δεν γνωρίζει τον Φίλωνα. Δεν διακρίνονται στοιχεία στο κείμενό του που να δείχνουν μια τέτοια γνώση και πολύ περισσότερο οποιαδήποτε εξάρτηση.

      Ανάλυση επί της μη σχέσης μεταξύ Φίλωνα και Ιωάννη (με εξαίρεση τις ιουδαϊκές τους καταβολές) έχει κάνει ο David Runia, ο σημαντικότερος σύγχρονος μελετητής του Φίλωνα σήμερα, στο βιβλίο Philo in Early Christian Literature (Fortress Press, 1993), όπου στη σελίδα 83 λέει:

      Ακόμα και αν ο Φίλων δεν είχε υπάρξει, το Τέταρτο Ευαγγέλιο δεν θα ήταν κατά πάσα πιθανότητα καθόλου διαφορετικό από ό,τι είναι.

      Εν ολίγοις, ο Ιωάννης δεν πιστεύει (και μάλλον ούτε καν γνωρίζει) στις φιλοσοφικές προϋποθέσεις που απαιτούνται για την οντολογική λειτουργία του Λόγου που συναντούμε στον Φίλωνα και, κατ’ επέκταση, στους Πατέρες της Εκκλησίας του 2ου αιώνα και στην Κατηχητική Σχολή της Αλεξάνδρειας. Περισσότερα σύντομα.

  2. σ ευχαριστω για την απαντηση….
    Η ερωτηση μου κινειται και σε ενα γενικοτερο πλαισιο….
    Δεν ξερω εαν εχεις διαβασει την «Υποθεση των Λογικων Κβαντων» του Μεσκου και ποια ειναι η άποψη σου για τους «λογους» των οντων, και εαν εχουν (οντολογικη) σχεση με τον Λογο (του Θεου, ας πουμε…).
    Αρα, σε οντολογικο επιπεδο, πώς να εννοούσε ο Ιωαννης τον Λογο; Αναφερθηκε μονο στο Λογο, χωρις να «ειχε υπ’ οψιν του» και για λογους των οντων?
    Τα ρωταω όλα αυτα, διοτι ο Μεσκος με εχει «πεισει» για την (πιθανη) ορθοτητα αρκετων θεσεών του οσο αφορα τους λογους και την κοινη αναφορα σε αυτους από πολλες πηγες (Ηρακλειτος μεχρι Μαξιμος).
    Περιμενουμε το αρθρο σου, και παλι keep the good job!!

    • Αν και έχω μια μικρή σχέση με φυσική επειδή μου ήταν συμπαθής, για τα κβάντα γνωρίζω τα πολύ στοιχειώδη. Όσον αφορά το Ευαγγέλιο του Ιωάννη, γενικά η γλώσσα του είναι λαϊκή, έχει πολλούς εβραϊσμούς/αραμαϊσμούς και ο Θεός γίνεται αντιληπτός μέσα από τον κλασικό ιουδαϊκό τρόπο του Πατέρα που θέλει να ενωθεί με τα χαμένα παιδιά του. Ο Ιωάννης σίγουρα δεν ενδιαφέρεται για τη φιλοσοφική οντολογία, και είναι πολύ πιθανό πως δεν την καταλαβαίνει καν. Επομένως, είναι εσφαλμένο να δούμε τον Λόγο οντολογικά ή φιλοσοφικά εφόσον δεν υπάρχουν τέτοιες προϋποθέσεις στο Ευαγγέλιο. Ο Λόγος, μέσα στο πλαίσιο της οικογενειακής ορολογίας, είναι ο μοναχογιός που στέλνει ο Πατέρας για να σώσει τον κόσμο. Η δε λέξη Λόγος, που χρησιμοποιείται μόνο στον πρόλογο ως όνομα του προανθρώπινου Ιησού, δηλαδή περιστασιακά (εν αντιθέσει με τους χριστιανούς Απολογητές του 2ου αιώνα, που αποκαλούν συστηματικά τον Υιό του Θεού «Λόγο»), το πιο πιθανό είναι να σημαίνει «λαλιά» (νταβάρ) και όχι «λογική», όπως στον Φίλωνα και τον στωικισμό. Αυτή είναι η σημασία που ταιριάζει καλύτερα με το σημιτικό υπόβαθρο του συγγραφέα, και δεν είναι τυχαίο ίσως ότι ποτέ στην Καινή Διαθήκη ο «λόγος» δεν σημαίνει «λογική». Αντιθέτως, ο Φίλων έχει υιοθετήσει την πλατωνική θεολογία (με κάποιες στωικές προσθήκες), βλέπει τον Θεό ως απρόσωπο Ον, αποκομμένο οντολογικά από τον κόσμο που έχει δημιουργήσει, και που χρησιμοποιεί ως οντολογικό διαμεσολαβητή τον Λόγο.

      • by the way, πεστε μου καποια βιβλια για να ξεκινησει καποιος να μελετα τα ευαγγελια, σε σχεση με τις πηγες, συγγραφεις, χρονος συγγραφης κλπ….
        ευχαριστω.
        Το βιβλιο «Υποθεση των Λογικων Κβαντων», σας το συστηνω ανεπιφυλακτα, και το 1ο μερος που αναφερεται στην εννοια του λογου απο τον Ηρακλειτο μεχρι το Μαξιμο τον ομολογητη, δεν εχει σχεση με Φυσικη και ειναι πολυ κατανοητο (πιστευω…)

        • Είναι πολύ ενδιαφέρον βιβλίο όντως! Ευχαριστώ για την πρόταση.

          Στα Ελληνικά υπάρχει του F.F. Bruce, Τα κείμενα της Καινής Διαθήκης είναι άραγε αξιόπιστα;, (Πέργαμος, 2000). Από τις ίδιες εκδόσεις, το βιβλίο του Arthur Patzia, Πώς σχηματίστηκε η Καινή Διαθήκη; (1999). Αυτά τα δύο τα έχω διαβάσει και είναι πολύ ενδιαφέροντα, αν και οι μεταφράσεις κάκιστες. Από μια πιο σκεπτικιστική οπτική, υπάρχει το «Παραφράζοντας τα λόγια του Ιησού» του Bart Ehrman (Ενάλιος, 2008). Δωρεάν στο διαδίκτυο υπάρχει το «Όλη η γραφή είναι θεόπνευστη και ωφέλιμη» (Σκοπιά, 1990) http://m.wol.jw.org/el/wol/d/r11/lp-g/1101990140. Νομίζω έχεις όλες τις οπτικές έτσι.

  3. Ομολογώ ότι είστε βαθύς γνώστης της θεολογίας!!!
    Αυτό ψυχανεμιζόμουν κι εγώ, αλλά τώρα με τα δικά σας λεγόμενα το εμπεδώνω καλύτερα…
    Πράγματι, μου έκανε εντύπωση που το «προσωνύμιο» Λόγος, απαντάται μόνο στην αρχή του 4ου ευαγγελίου.
    Η παρανόησή μου προήλθε από τη Θρησκ.και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια, όπου ο αρθρογράφος (δεν θυμάμαι ποιος) υποστηρίζει απερίφραστα ότι ο Λόγος του Ιωάννη είναι ο Λόγος του Φίλωνα!
    Όπως πολύ σωστά λες, ο Λόγος του Φίλωνα είναι ο Λόγος που έρχεται να «γεφυρώσει» τον Θεό με τον κόσμο, αλλά έναν Θεό «Πλατωνικό», και όχι τον Βιβλικό Θεό.
    Το «κακό» είναι, ότι οι χριστιανοί θεολόγοι (απολογητές κλπ), υιοθέτησαν την έννοια του Λόγου του Φίλωνα, και πολιτογράφησαν κάτι πλατωνικό ως χριστιανικό….
    Ευχαριστώ για τα σχόλια….
    Δημήτριος

    • Το «βαθύς γνώστης» είναι πολύ μεγάλη κουβέντα που είναι αδύνατον να δεχτώ. Αγαπάω την Αγία Γραφή και τη διαβάζω τακτικά, και με ενδιαφέρουν οι επιστήμες που σχετίζονται με αυτήν. Κι εγώ ευχαριστώ για τη συζήτηση. Καλή συνέχεια.

  4. Προς τον αναγνώστη με ip 46.198.86.173 που άφησε μήνυμα σήμερα στις 5.28 π.μ.:

    Φανατισμένε μου αναγνώστη, μέχρι τώρα είχαμε ένα σωρό επιθετικά μηνύματα (που δεν έχουν δημοσιευτεί), και από σήμερα με το δικό σου μήνυμα εγκαινιάζουμε την κατηγορία των απειλών. Αντί να κάνεις μήνυση σε εμένα για προσηλυτισμό μέσω του παρόντος ιστολογίου, καλύτερα κάνε στον εαυτό σου για ηθελημένη άγνοια. Η πιο σοβαρή πτυχή αυτής της ηθελημένης άγνοιας δεν είναι το ότι δεν γνωρίζεις τι είναι «προσηλυτισμός», αλλά ότι αντιμετωπίζεις ένα ιστολόγιο με γελοίες νομικές απειλές επειδή δεν συμφωνείς με τα λεγόμενά του, ενώ θα μπορούσες κάλλιστα είτε να το αγνοήσεις είτε να διατυπώσεις τα αντεπιχειρήματά σου (αν έχεις, φυσικά) για όποιο σημείο δεν συμφωνείς. Δεν έχω αρνηθεί σε κανέναν αναγνώστη να εκφράσει τις αντιρρήσεις του όταν αυτές αφορούν τα περιεχόμενα των άρθρων του ιστολογίου και δεν περιέχουν ύβρεις. Στην πραγματικότητα, εσύ ντροπιάζεις αυτό που λες ότι υπερασπίζεσαι. Μιλάς εξ ονόματος του «Θεού της αλήθειας» όταν με κατηγορείς αναίσχυντα με κατηγορίες που μόνος σου επινόησες. Αν επιπλέον σε ενοχλεί το γεγονός ότι στο παρόν ιστολόγιο δεν πρεσβεύω καμιά εκκλησία ή θρησκευτική ομάδα, καλύτερα να σε ενοχλήσει το ότι πολλοί που πρεσβεύουν επίσημα και έχουν αρχιερατικές θέσεις στην εκκλησία που ανήκεις κάνουν τα αντίθετα από αυτά που κηρύττουν και σκανδαλίζουν εκείνους που στράφηκαν σε αυτούς για την πνευματική πρόοδό τους. Εν γένει, βρες τίποτα πιο εποικοδομητικό να κάνεις στα άγρια χαράματα. Μια φιλική συμβουλή: αγάπησε τη μάθηση και απεγκλωβίσου από τα έντονα συναισθήματά σου που σε κάνουν να μισείς ό,τι δεν καταλαβαίνεις ή ό,τι σου φαίνεται διαφορετικό από αυτά με τα οποία συνήθισες από μικρός.

  5. «Τέλος, είναι κατάλληλο να επισημάνω ότι το παρόν ιστολόγιο ούτε εκπροσωπεί ούτε σχετίζεται με κάποια εκκλησία ή θρησκευτική ομάδα. Αποτελεί αποκλειστικά μια προσωπική κατάθεση σκέψεων και πληροφοριών, και η επιστημονική βιβλιογραφία που χρησιμοποιείται προέρχεται από συγγραφείς διαφόρων πεποιθήσεων.»

    Λείπει πολύ αυτή η αντίληψη στις μέρες μας, η οποία αρνείται και απορρίπτει τα εκκλησιαστικά στεγανά όταν αυτά έχουν να κάνουν αποκλειστικά με τις παραδόσεις και τις ανθρώπινες εντολές και την καύχηση σε αυτά, που κάθε άλλο παρά στην αλήθεια και την διδαχή Του Ευαγγελίου δεν οδηγούν (διότι αυτό είναι ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα του Χριστιανικού κόσμου σήμερα), καθώς και αλλού γράψατε:

    «Θεωρώ εποικοδομητικό το να βγάζω από την κουβέντα τη θρησκευτική ταυτότητα του καθενός και να εστιάσω στο τι τελικά λένε οι πηγές…»

    Ο Θεός να σας ευλογεί κατά πάντα και να σας ενισχύει στο έργο της διάδοσης Του Ευαγγελίου Του Κυρίου και Σωτήρα Ιησού Χριστού Του Υιού Του Θεού Του Ζώντος. Αμήν.

  6. Καλησπέρα. Μπορείτε να μου πείτε σε ποιο χριστιανικό δόγμα ανήκετε και ποια είναι η θέση σας απέναντι στην σημερινή Χριστιανική Ορθόδοξη Εκκλησία; Ευχαριστώ.

    • Αγαπητέ κ. Σταύρο, αν και ξέρω πως η απάντηση δεν θα ικανοποιήσει τους φιλοπερίεργους αναγνώστες, για άλλη μια φορά θα πω ότι έχω αποφασίσει, μέχρι στιγμής τουλάχιστον, να μην δίνω πληροφορίες για τη θρησκευτική μου ταυτότητα, αλλά η όλη συζήτηση σε αυτό το ιστολόγιο να κινείται απαρέγκλιτα γύρω από θέματα ιστορίας του αρχέγονου χριστιανισμού.

  7. Τα άρθρα σας αποτελούν μερικές από τις λίγες πνοές φρέσκου αέρα σε μία βαλτοποιημενή, πνευματικώς, σύγχρονή Ελλάδα. Σας ευχαριστώ για το έργο σας.

Σχολιάστε